Dịch bệnh Covid-19 đang diễn biến phức tạp với số lượng ca mắc tăng nhanh.Việc phân loại các mức độ bệnh có vai trò quan trọng nhằm xác định chính xác nhu cầu điều trị, giảm thiểu tối đa tình trạng người bệnh tiến triển nặng và giảm sự quá tải trong chăm sóc y tế.
Phân loại mức độ bệnh Covid-19
Bệnh Covid-19 được chia thành các mức độ như sau:
Người bệnh không triệu chứng: Là trường hợp người nhiễm SARS-CoV-2 được khẳng định bằng xét nghiệm RT-PCR dương tính, nhưng không có các biểu hiện triệu chứng lâm sàng.
Mức độ nhẹ: Người bệnh có các biểu hiện của viêm đường hô hấp trên cấp tính bao gồm các biểu hiện như: sốt, ho khan, đau họng, nghẹt mũi, mệt mỏi, đau đầu, đau mỏi cơ, tê lưỡi. Không có các dấu hiệu của viêm phổi hoặc thiếu oxy.
Mức độ vừa: Ở mức độ này, người bệnh xuất hiện các triệu chứng của viêm phổi. Ở người lớn và trẻ lớn có biểu hiện sốt, ho, khó thở, thở nhanh >20 lần/phút và không có dấu hiệu viêm phổi nặng, SpO2 ≥ 93%. Ở trẻ nhỏ có ho hoặc khó thở và thở nhanh.
Mức độ nặng: Xuất hiện các biểu hiện của viêm phổi nặng. Ở người lớn và trẻ lớn có sốt hoặc nghi ngờ nhiễm trùng hô hấp, kèm theo bất kỳ một dấu hiệu sau: nhịp thở > 30 lần/phút, khó thở nặng, hoặc SpO2 < 93%. Ở trẻ nhỏ có ho hoặc khó thở, và có ít nhất một trong các dấu hiệu sau đây: tím tái hoặc SpO2 < 93%; suy hô hấp nặng (thở rên, rút lõm lồng ngực), hoặc có thể có bất kỳ các dấu hiệu nặng như : không thể uống/bú được; rối loạn ý thức (li bì hoặc hôn mê); co giật.
Mức độ nguy kịch: Người bệnh xuất hiện các triệu chứng và hội chứng như:
- Hội chứng suy hô hấp cấp tiến triển (ARDS)
- Nhiễm trùng huyết
- Sốc nhiễm trùng
Điều trị và chăm sóc bệnh nhân Covid-19
Do bệnh chưa có thuốc đặc hiệu nên chủ yếu là điều trị hỗ trợ và điều trị triệu chứng. Các biện pháp chăm sóc, theo dõi điều trị chung là:
– Nghỉ ngơi tại giường, phòng bệnh cần được đảm bảo thông thoáng, có thể sử dụng hệ thống lọc không khí hoặc các biện pháp khử trùng phòng bệnh khác như đèn cực tím (nếu có).
– Vệ sinh mũi họng, có thể giữ ẩm mũi bằng nhỏ dung dịch nước muối sinh lý, súc miệng họng bằng các dung dịch vệ sinh miệng họng thông thường.
– Giữ ấm
– Uống đủ nước, đảm bảo cân bằng dịch, điện giải.
– Đảm bảo dinh dưỡng và nâng cao thể trạng, bổ sung vitamin, nâng cao thể trạng, miễn dịch
– Hạ sốt nếu sốt >38,5 độ.
– Giảm ho bằng các thuốc giảm ho thông thường nếu cần thiết.
– Đánh giá, điều trị, tiên lượng các tình trạng bệnh lý mãn tính kèm theo.
– Tư vấn, hỗ trợ tâm lý, động viên người bệnh.
– Theo dõi chặt chẽ các dấu hiệu lâm sàng, tiến triển của tổn thương phổi trên phim X-quang và/hoặc chụp CT phổi.
- Điều trị Covid-19 mức độ nhẹ
Những bệnh nhân nhiễm Covid-19 nhẹ nên được điều trị triệu chứng như dùng thuốc hạ sốt và giảm đau, dinh dưỡng đầy đủ và bù nước thích hợp, điều trị bệnh lý nền đi kèm.
Người bệnh Covid-19 nhẹ cần theo dõi các dấu hiệu và triệu chứng khi xuất hiện biến chứng cần được chăm sóc khẩn cấp như: Sốt hoặc ớn lạnh, khó thở, đau tức ngực dai dẳng, lú lẫn, không tỉnh táo, tím tái, choáng váng, hôn mê, da, niêm mạc, móng tay nhợt.
- Điều trị Covid-19 mức độ vừa
Điều trị Covid-19 ở mức độ vừa tương tự như điều trị ở mức độ nhẹ, đảm bảo đủ nước, điện giải dinh dưỡng đường uống. Người bệnh có thể phải điều trị kháng sinh khi có nhiễm khuẩn thứ phát. Khi xuất hiện các dấu hiệu và triệu chứng như khó thở, đau ngực cần báo ngay cho nhân viên y tế để được chăm sóc khẩn cấp.
- Điều trị Covid-19 mức độ nặng
Những bệnh nhân nhiễm Covid-19 ở mức độ nặng cần sử dụng ngay liệu pháp oxy cho bất kỳ bệnh nhân nào có dấu hiệu cấp cứu hoặc bất kỳ bệnh nhân nào không có dấu hiệu cấp cứu nhưng SpO2 <90%. Điều trị kháng sinh và corticoid toàn thân 7-10 ngày. Hỗ trợ hô hấp cho bệnh nhân bằng thở oxy. Hướng dẫn bệnh nhân nằm tư thế đầu cao, vỗ rung tránh ứ đọng đờm. Theo dõi và điều trị các triệu chứng thuyên tắc huyết khối tĩnh mạch hoặc động mạch, huyết khối tĩnh mạch sâu, thuyên tắc phổi hoặc hội chứng mạch vành cấp tính.
- Điều trị Covid-19 mức độ nguy kịch
Các ca bệnh nặng (suy hô hấp nặng, ARDS, sốc nhiễm trùng, suy đa cơ quan) cần được điều trị hồi sức tích cực, đảm bảo hỗ trợ hô hấp cho bệnh nhân, kháng sinh thích hợp, hỗ trợ huyết động, corticoid, chống đông.
